Andere pen

Wat maakt iemand anarchistisch? Ik schreef er in 2016 al een tekst over die ik toen op een andere, wat oudere blog van mij postte. Er wordt momenteel veel gezegd en geschreven over mei 1968, omdat we 50 jaar later zijn. Maar een jaar eerder gebeurde er ook iets belangrijk. In mei 1967 hief Provo zichzelf op. Het had in en buiten Amsterdam furore gemaakt als ludieke anarchistische beweging. In Amsterdam had dat ook een electoraal verlengstuk, wat heel ongewoon is voor een anarchistische groep. Provo deed mee aan de gemeenteraadsverkiezingen in juni 1966. De verkozenen van Provo hebben 4 jaar gezeteld (tot 1970, toen de volgende gemeenteraadsverkiezingen waren). 4 Provo's zetelden in de Amsterdamse gemeenteraad, elk jaar iemand anders om machtsmisbruik te voorkomen. Maar intussen was Provo dus wel opgeheven. Als verkozenen vertegenwoordig je dan in eerste instantie best (de meerderheid van) je kiezers, eerder dan de electorale beweging waar je deel van uitmaakte. Als je heel veel te...

Het realisme van de sociale psycholoog Erich Fromm vind ik soms een verademing in de kringen van radicaal of libertair socialisme. Ik heb het liever dan het existentialistische denken van veel anarchisten die soms de indruk wekken dat de revolutie in het Westen elk moment nu voor de deur kan staan. Het zijn maar interpretaties van mijnentwege maar het zou me verwonderen als er ook bij Karl Marx geen libertaire invloeden waren. Tenslotte was Marx ook bevriend met de libertaire socialist Mikhail Bakoenin, voordat ze ruzie met elkaar kregen. Die libertaire invloeden bij Marx zouden er ook zijn in de vroege geschriften van Marx, geschriften die pas ontdekt zijn toen de Sovjetunie er al was, erg laat dus. Ze hebben de mensen van de Frankfurter Schule geïnspireerd, een denkgroep die veel inspiratie zocht in sociale of politieke filosofie en kritische sociologie. Denk dus ook aan de libertaire invloeden bij mensen als Erich Fromm en Herbert Marcuse, sociale theoretici die zichzelf Marxiste...

Recent verscheen er een boek van Murray Bookchin in het Nederlands. Sociale ecologie en politiek is nu al het boek van het jaar, niet omdat het zoveel interesse van mensen wekt maar wel omdat het een boek is dat op een zeer goed moment komt. Murray Bookchin behoort niet meer tot de levenden maar is misschien wel de invloedrijkste denker van dit moment in Noord-Amerikaanse links-libertaire kringen. Bovendien reikt zijn politieke impact tot in het Midden-Oosten, en dan vooral tot in Syrisch Koerdistan. Het nieuw verschenen werk laat ons kennismaken met de politieke en andere filosofie van een pionier van de ecologische beweging. Met Provo had Bookchin gemeen dat hij er zeker geen problemen mee had om met politieke groepen aan gemeenteraadsverkiezingen deel te nemen. Vermits er dit jaar zowel in Nederland (net voorbij) als in België (in oktober) gemeenteraadsverkiezingen zijn komt ook daarom dit boek op een goed moment. Ik interviewde Roger Jacobs, wellicht diegene die er het meest t...