Het Antwerpse failliet van de sociaaldemocratische citymarketing



De ontwikkelingen in Antwerpen nopen verder tot ongerustheid. We evolueren steeds meer naar een nieuwe formule: een rechts stadsbestuur onder de leiding van Bart De Wever, met CD&V en Open Vld die hun eigen projecten voor Antwerpen zonder problemen wat opzij willen schuiven voor grote broer N-VA.
Dat hoeft ons niet te verwonderen, wat de drie partijen bindt is een behoorlijk eensluidende visie op economie: er is volgens hen nood aan economische groei in Antwerpen, of het nu over de haven of sectoren als die van toerisme en diamanthandel gaat, en daarbij zijn de sociaal-economische belangen van de armen in Antwerpen en zeker op deze planeet van ondergeschikt belang, de mythe wordt in stand gehouden dat ook die armen er zelfs baat bij hebben.


Het neoliberaal project van het te verwachten Antwerps stadsbestuur kan mij allesbehalve bekoren, niet alleen omdat het koren op de molen is voor Vlaamse nationalisten, rechtse dirigisten, marketeers en bedrijfsleiders die de ondoordachte consumptiementaliteit met open armen ontvangen, maar ook omdat het gewoon geen rekening zal houden met de problemen die de klimaatopwarming meer en meer opleveren.
Voorlopig komt daar vooral een defensieve reactie op: opiniemakers stellen dat het stadsbestuur tijdens de voorbije 10 jaar wel goed werk heeft geleverd. Het impliceert dat wie dat niet inziet meteen in een verdacht daglicht kan gesteld worden, of het nu om rechtse beleidsmakers, ontevreden kiezers in de Antwerpse rand, alternativo's of linkse rakkers gaat.


Yves Desmet stelt in De Morgen vandaag: “De Antwerpse situatie heeft alvast het voordeel van de absolute duidelijkheid. Dat begon al op de verkiezingsavond zelf. Nooit eerder zag je in de uitslag twee werelden zo duidelijk weerspiegeld. Een progressieve stadskern die de diversiteit en de stedelijkheid omarmt, een stadsrand die eerder conservatieve en antistedelijke waarden belijdt en de kern beschouwt als iets waar je zo snel mogelijk binnen en buiten moet kunnen. Liefst in je eigen auto.”
De waarheid zit echter anders in elkaar, want zo groot is het verschil niet tussen het stemgedrag in de rand en in de stadskern. Bovendien werd die stadskern tijdens de voorbije 10 jaar meer in de watten gelegd dan de rand: dure prestigeprojecten als het MAS gaven een impuls aan het Antwerpse noord, waar een horecazaak uitbaten plots de booming business werd en nieuwe lofts als paddestoelen uit de grond schoten. Het Antwerpse noord ging in sneltempo het Antwerpse zuid en het hart van de binnenstad achterna.
We kregen een middenklasse in de rijke centrale wijken die meer in de watten werd gelegd dan de middenklasse in de rand, doordat de Antwerpse binnenstad steeds meer op een pretpark met rijken en armen begon te lijken, waar men naar hartelust kon gaan shoppen, op restaurant gaan of graantjes cultuur meepikken. Zelfs het sociaal-artistieke kwam regelmatig aan zijn trekken, ook al bleef het in de schaduw staan van het torenhoge nieuwe Museum aan de stroom.


Wie arm was werd door het dure wonen verdreven naar de rand van de binnenstad of verder, en kon zich troosten aan het feit dat er toch dat halve pretpark was, waar men zich kon laven aan de zogenaamde geneugten van de economische groei.
Wie rijker was en in de Antwerpse rand woonde sloot zichzelf op in de geborgenheid van de eigen villa of het dure huis. Cocoonen was het ordewoord in de rand, want buiten was er weinig te beleven, tenzij men naar de binnenstad trok.
Intussen werd de situatie in Antwerpen echter wel steeds dualer: rijk tegenover arm tegen de achtergrond van een economische crisis, blank tegenover niet-blank door het aanhoudende racisme en de in beleidsstructuren ingebakken vormen van discriminatie.. terwijl de binnenstad steeds multicultureler werd, mannen tegenover vrouwen door een veranderende mentaliteit als het over gezinsvormen en mannelijk seksisme ging, jong tegenover oud in een diverser wordende samenleving.


Het Antwerps stadsbestuur wist geen blijf met de veranderende situatie , hield vast aan de citymarketing en het verdedigen van het eigen beleid. Burgemeester Patrick Janssens werd steeds vager in zijn doelstellingen. Want waren die nu eigenlijk centrumlinks of centrumrechts? Hij bracht geen duidelijkheid, een burgemeester moest volgens hem boven het partijgewoel staan en de verschillende visies in het stadsbestuur met elkaar proberen te verzoenen.
Het zou hem en zijn partij SP.A bij de verkiezingen zuur opbreken, ook al omdat hij zijn verkiezingscampagne te laat startte, op een moment pas dat N-VA, Groen en PVDA er al lang mee bezig waren de verkiezingsslag volop voor te bereiden. Ongeveer niemand in Antwerpen heeft tijdens zijn of haar levensloop een situatie gekend waarin sociaaldemocraten de oppositie opzoeken in de Scheldestad, maar nu is het zover.

Rafa Grinfeld

Popular posts from this blog

Oekraïne, een jaar later (4)

Het belang van de hoofddoekenkwestie

Oekraïne, een jaar later (2)