Het nieuwe klimaatdebat

Nu er zoveel mensen, jong en oud, de straat op gaan om te protesteren tegen het klimaatbeleid in België en ook in Nederland het protest begint te groeien, is het ook van belang om ons eens af te vragen of het maatschappelijk debat over het klimaat wel op een juiste manier gevoerd wordt. Dat debat is in België meer aanwezig dan ooit, maar wordt er wel vaak op een juiste manier beargumenteerd? Ik vrees van niet. 
Er gaat bijvoorbeeld nog altijd heel veel aandacht naar het belang van het veranderen van leefstijlen. Je kan van mensen veel verwachten: nooit met het vliegtuig op reis gaan, veganistisch of quasi-veganistisch eten, geen kinderen op de wereld zetten, nooit met de auto rijden, geen smartphone gebruiken, etc. Dat is een overdreven verwachting, die geen zoden aan de dijk zet als het over het klimaat gaat.
Er gaat ook veel aandacht in het debat naar het beleid van klimaatministers. Dat beleid zou goed, niet goed genoeg of helemaal niet goed genoeg zijn. Er is intussen zelfs één van de 4 klimaatministers in België die ontslag genomen heeft. Haar naam is Joke Schauvliege, ze is lid van de partij CD&V.
Haar partijvoorzitter Wouter Beke is ervan overtuigd dat Schauvliege doelbewust werd beschadigd. “Het klimaatdebat overkomt precies hetzelfde als het migratiedebat. Het zijn thema’s die mensen heel erg beroeren, die veel oprecht engagement losweken en waar de burger oplossingen voor verwacht. Er zijn voor beide thema’s ook redelijke oplossingen voorhanden. Maar het migratiedebat wordt gekaapt door extreem-rechts, met Schild & Vrienden en consorten. Het klimaatdebat is gekaapt door PVDA. Dat is niet onschuldig”, zegt hij. De PVDA heeft meer invloed dan vroeger. Maar Beke ziet hier echt wel een beetje spoken. De invloed van de PVDA in de klimaatbeweging is klein.
Er is ook veel commotie rond een actiecampagne van een radicale groep voor klimaatrechtvaardigheid. Die heeft er voor gezorgd dat voormalig minister Joke Schauvliege heel veel sms-jes kreeg. Ze zegt zelf dat ze daardoor niet meer goed haar werk kon doen. Maar ze heeft haar telefonische bezigheden vooral zelf lamgelegd lijkt mij. Zes dagen lang, door geen andere telefoon te gaan gebruiken. En door er niet publiekelijk over te communiceren. Als ze dat na 1 of 2 dagen gedaan had was de sms-actie wellicht meteen gestopt, of op zijn minst wat stilgevallen.
Er wordt ook regelmatig gezegd dat er meer met het bedrijfsleven moet samengewerkt worden, om tot een klimaatvriendelijke omschakeling te komen. Kleine bedrijven die aan fairtrade en ecologische handel willen doen, of de overschakeling er naar willen maken, moeten zeker betrokken worden bij actiecampagnes van de klimaatbeweging. Grote bedrijven die het klimaatdebat aanwenden om zichzelf te proberen greenwashen remmen dan echter de boel af. Ik ben zelf al lang actief in Climaxi, een beweging voor een sociaal klimaat. We hebben met Climaxi jarenlang de ludiek bedoelde Greenwash awards uitgereikt dus we kennen het probleem van greenwashing goed.
Er wordt door progressieve mensen gezegd dat het ook wel goed kan komen met het klimaat als we het industrieel kapitalisme en zijn economisch groeimodel behouden. Dat met een systeemverandering er geen nood is aan een heel ander economisch model. Het industrieel kapitalisme, een economisch systeem waarin winstbejag centraal staat, zal de klimaatcrisis echter niet overleven. Daar kunnen we wel van uitgaan. Of er iets beter of iets slechter voor in de plaats komt is koffiedik kijken. Maar denken dat de klimaatcrisis nog opgelost zou kunnen worden binnen een kader van industrieel kapitalisme? Het zou me zeer verbazen als dat nog mogelijk is. We hebben slechts een kleine 12 jaar om tot een drastische omschakeling te komen als het over onze wereldeconomie gaat.
Er wordt intussen door o.a. Climaxi en Youth for Climate (bekend van zijn campagne voor schoolstakingen) opgeroepen tot een grote staking op 15 maart. Youth for Climate noemt het een "wereldwijde staking voor toekomst! Een oproep aan iedereen! Jongeren, ouders, grootouders,..". Het is inderdaad 5 na 12. De groep stelt: "En dat allemaal omdat de volwassenen van vandaag niet geven om morgen. Ze stelen onze toekomst van voor onze ogen! De volwassenen zijn niet volwassen genoeg om te zeggen hoe het eraan toe is, zelfs dat laten ze aan ons jongeren!" Gelukkig zijn er volwassenen die daar tegen in gaan. Of het genoeg zal zijn voor een supergrote en wereldwijde klimaatstaking op 15 maart? Ik denk het niet. Er is daar voorlopig weinig enthousiasme voor. Ook dat is gerechtvaardigd realisme: inzien dat de oplossingen voor de klimaatcrisis allesbehalve voor morgen zijn. Als ze er al ooit komen. Is dat doemdenkerij? Laat ons de problemen niet onderschatten.

Popular posts from this blog

Oekraïne, een jaar later (4)

Oekraïne, een jaar later (2)

Het belang van de hoofddoekenkwestie